Nieuwsbrief december 2019

Over de aanwezigheid en het broeden van uilensoorten in het Reeuwijkse Plassengebied en de omliggende graslandpolders is behoorlijk wat bekend. Vogelliefhebbers die zich speciaal bezighouden met onderzoek naar uilen hebben op tal van geschikte plaatsen nestkasten geplaatst welke in het voorjaar gecontroleerd worden of er uilen in broeden.
In verschillende van die geplaatste nestkasten broeden uilenpaartjes en het is verheugend te kunnen constateren dat vooral kerkuilen het de laatste jaren goed doen. Landelijk doet de kerkuil het weer goed na een dramatische terugval in de 60er/70er jaren. Alleen al rond Hogebrug/Driebruggen hebben in 2019 minimaal 3 paartjes kerkuil gebroed en ook op Fort Wierickerschans en een boerderij in de buurt er van broedt vrijwel jaarlijks een paar. Rond Reeuwijk Dorp zijn door C. van der Starre bij diverse boerderijen ook nestkasten geplaatst waar enkele paartjes kerkuil succesvol tot broeden zijn gekomen. 

Van de steenuil zijn aan de oostkant van het plassengebied twee paartjes gelokaliseerd (zie de foto's) die al een paar jaar op dezelfde plek verblijven en er vrijwel zeker ook broeden. Ook bij boerderijen in het poldergebied rond Reeuwijk Dorp broeden enkele paartjes steenuil in speciaal geplaatste  steenuilkasten.

Onze oer-Nederlandse weidevogel de kievit doet het de laatste jaren steeds slechter als broedvogel, ook in de polder Stein Noord. Daar werden tijdens een integrale broedvogelkartering slechts 30 broedterritoria geteld. Het landelijke aantal broedvogels neemt in fors tempo af hetgeen ook duidelijk merkbaar is in het poldergebied rond Gouda-Reeuwijk. Na de broedperiode verzamelen kieviten zich in grote groepen die tot uit vele duizenden exemplaren kunnen bestaan. Ze zwerven dan rond maar hebben duidelijk voorkeur voor bepaalde polders. Een van die polders is de polder Stein Noord waar in voorgaande jaren in het najaar (bij ontbrekende vorst) forse aantallen verbleven en het polder gebruikten als vaste pleisterplaats. Maar ook daar lijkt verandering gaande te zijn want de laatste jaren zijn de aantallen fors gedaald t.o.v. van vroeger. Ook dit najaar (2019) heb ik tot nu toe bij tellingen die ik heb gedaan nauwelijks aantallen van enige betekenis waargenomen. Het ging tot nu toe om hooguit enkele tientallen. Alleen half november werden in Stein Noord tijdens de maandelijkse wintervogeltellingen bijna 3000 exemplaren geteld maar dat was eenmalig.
Wat de oorzaak van die afname kan zijn? Allereerst is er de laatste paar jaar concurrentie ontstaan door de natuurontwikkeling die is uitgevoerd in de Hooge Boezem bij Haastrecht. In dit natuurgebied is de aantrekkelijkheid als rustgebied toegenomen hetgeen zichtbaar is aan de aantallen kieviten die bij de Hooge Boezem worden geteld in het najaar (400 stuks op 25 november 2019). Toch lijkt er meer aan de hand want ook in diverse andere polders rond Gouda-Reeuwijk waar in voorgaande jaren grote aantallen  pleisterden in het najaar worden veel lagere aantallen geteld en soms zijn kieviten die polders helemaal gaan mijden. Zou dat te maken kunnen hebben met die landelijke forse afname of zou het ook een kwestie van veranderend voedselaanbod kunnen zijn? Dit laatste zou voor de polder Stein het geval kunnen zijn. Vastgesteld is dat de duizenden kieviten die in voorgaande jaren in Stein wekenlang pleisterden het gebied niet alleen als rustgebied gebruikten maar ook als voedselgebied. In het reservaat vindt de laatste jaren maar weinig bemesting plaats en wellicht is daardoor ook de bodemvruchtbaarheid en hoeveelheid  voedsel voor kieviten verminderd.