Westergouwe: Het nieuwe polderpark Oostpolder  westelijk van Gouda

Nog maar een beperkt aantal jaren geleden zag de zuidkant van de Oostpolder (gelegen aan de westkant van Gouda westelijk van de gouwe) er nog agrarisch ongerept uit zoals op onderstaande foto is weergegeven. In maart 2005 fotografeerde ik het (onverveende) polderlandschap van de Oostpolder met zijn prachtige brede sloten op de plek waar nu het sportcomplex van Sportvereniging Donk ligt. Maar binnen dit poldertje is inmiddels veel veranderd. Op de toen gefotografeerde plek ligt nu het druk bezochte sportcomplex van Sportvereniging Donk en ook in het noordelijk deel van de polder zijn inmiddels flinke veranderingen uitgevoerd.


Het prachtige open veenweidelandschap van de polder Oostveen begin Maart 2005. Precies op de plek waar nu
het terrein van de Sportvereniging Donk ligt.


De Oostpolder van Schieland vormt het laatste stukje onverveend  veenweidegebied tussen Gouda en Rotterdam want zo'n beetje alle polders die zijn gelegen tussen deze twee steden zijn in de 16e t/m 17e eeuw verveend voor turfwinning. Door de grote ruimtelijke veranderingen op regionaal niveau zal (en is inmiddels) de gebruiksvorm van de Oostpolder behoorlijk veranderd. Door de opstart van de bouw van het stadsdeel Westergouwe in de Zuidplaspolder is er grote behoefte ontstaan om van de Oostpolder een open en recreatieve groene zone te maken als onderdeel en behorend tot de stad Gouda. Tot voor kort viel de polder qua gebruiksvorm nog te rekenen tot het agrarisch buitengebied, maar op korte termijn komt de polder voor een groot deel in de stedelijke en recreatieve sfeer van Gouda te liggen.


Gouda krijgt er een prachtig wandel- fiets- en recreatiegebied bij in de Oostpolder. Westelijk van de  de Gouwe ligt een bijzonder waterrijk poldergebied dat toegankelijk gemaakt is voor wandelaars en fietsers.

 

 

Op verschillende infopanelen is aangegeven waar men zich bevindt en wat de mogelijkheden zijn om het polderpark Oostpolder te bezoeken. Grofweg is het gebied te verdelen in een stukje natuurgebied (met hoogwaterpeil). Het is geen laarzenpad geworden want er is een houten vlonderpad aangelegd (lichtgroene deel). Het gebied in donkergroen blijft in agrarisch gebruik en er zal verbrede landbouw gaan plaatsvinden. Recreatieve activiteiten bij de boer worden gestimuleerd, omdat die de agrarische bedrijfsvoering kunnen versterken. Deze verbrede landbouw is onmisbaar voor het behoud van de bestaande landschaps- (en mogelijk ook de natuur) kwaliteiten.


De visie over de Oostpolder is vooral gericht op het duurzaam behoud van bestaande landschappelijke waarden. Het gaat dan om de langgerekte weidepercelen, een landgebruik gebaseerd op veeteelt, de openheid van de polder, het waterrijke karakter en de fraaie doorzichten. De belangrijkste spelers hierbij zijn de agrarische grondgebruikers en de bewoners van het aangrenzende bebouwingslint. Er wordt naar gestreefd de beeldkwaliteit van het polderpark zo hoog mogelijk te houden en te krijgen. Voor het welslagen van een aantrekkelijk polderpark is de inzet en medewerking van de bewoners van de Oostpolder onmisbaar.


Voetpad rondom het sportcomplex van Sportvereniging Donk. 


Het hoogwatergebied met vlonderpad en infopaneel in het polderreservaat Oostpolder.


Nog een beeld van het vlonderpad in het hoogwatergebied.


Overzicht van het brede slotenpatroon met laaggelegen oevers in het hoogwaterdeel van de Oostpolder.


Watersnip zittend op een plasdrasplek van een oever.


Nog een beeld uit het hoogwatergebied in de Oostpolder met op de achtergrond t.h.v. de bosmanmolen een stukje plasdras.


Vogels in de Oostpolder

Een groepje smienten slapend. Tussen de smienten een woerd wintertaling en rechtsboven een woerd kuifeend.


Vrouw smient links en rechts de woerd


       De grote zilverreiger heeft inmiddels ook in de gaten dat de brede sloten van de Oostpolder visrijk zijn. 


Landbouw en weidevogels in het polderpark Oostpolder

Het polderpark Oostpolder moet een een geschikte locatie worden (en blijven) voor verbrede landbouw. Activiteiten die de natuurwaarden van het gebied versterken dragen bij aan de beleving van het gebied zoals weidevogelbeheer en het recreatieve karakter van de polder. Recreatieve activiteiten bij de boer worden gestimuleerd, omdat deze de agrarische bedrijfsvoering kunnen versterken. Verbrede landbouw is onmisbaar voor het behoud van de bestaande landschapskwaliteiten en wellicht ook van de natuurkwaliteiten i.h.b. die van de weidevogels. Een van de belangrijke kenmerken van de Oostpolder was tot voor kort het voorkomen van flinke aantallen broedende weidevogels waaronder grutto's. Op de plek waar nu het sportcomplex van de Sportvereniging Donk ligt broedden voor de aanleg nog een flink aantal grutto's in kolonievorm.
Of de weidevogels in de Oostpolder een toekomst hebben (en houden) hangt af van verschillende factoren zoals de kwaliteit van het agrarisch beheer, de mate van intensiteit ervan en de regionale- landelijke ontwikkelingen van onze Nederlandse weidevogels. Ook de wijze en kwaliteit van uitvoering van het beheer speelt een belangrijke rol voor de (natuur)kwaliteitsontwikkeling van het gebied.

Overzicht op agrarische graslanden in de Oostpolder. De agrarische graslanden hebben geen hoogwaterpeil.


Een vogelkijkscherm dat uitkijk biedt over agrarische graslanden. Het staat jammer genoeg op een plek die weinig te bieden heeft
aan interessant vogelleven.


Het vogelkijkscherm is ook geschikt gemaakt voor vogelfotografie en telescoop.


Cultuurhistorie: Het Moordsche Verlaat

Aan de noordkant van de Oostpolder ligt een oud vervallen sluiscomplex, met de naam het Moordsche Verlaat, hetgeen mij elke keer als ik er langskom weer fascineert. In het verleden heeft dit sluisje een belangrijke functie gehad als snelweg over het water voor de scheepvaart, met name voor schepen die turf haalden in de verveningsgebieden rondom Zevenhuizen. Veel van die turf was bestemd voor de Goudse Industrie zoals de pottenbakkers en pijpenfabrieken. Het maakte onderdeel uit als verbindingsweg over water vanaf de Gouwe naar de Zuidplaspolders en andersom. De massieve houten sluisdeuren zijn nu aan het vervallen, maar alles wat van steen en beton is gemaakt ligt er nog tamelijk ongeschonden bij. Het is een cultuurhistorisch monument en de moeite waard om behouden te blijven. Eerder heb ik er al een fotoserie van gemaakt.


Sluiscomplex Moordsche Verlaat.


Sluiscomplex Moordsche Verlaat.


Oud elzenbroekbos met mooie dikke elzen waarvan verschillende zijn omgewaaid tijdens de laatste storm.


Een omgewaaide els met een forse kluit venige grond biedt een potentiële broedplaats voor een ijsvogel.


Rietkraag aan de noordkant van de Oostpolder langs een voormalige griend wat 
zich nu als doorgeschoten wilgenbos heeft ontwikkeld.