Goudse Barok en Elisabeth kleipijpen


Overzicht van 17e eeuwse kleipijpjes in mijn verzameling, die als  bodemvondst in verschillende graslandpolders rondom Gouda zijn aangetroffen. Er zitten zeer vroege pijpjes bij uit de 1e generatie van ca. 1590-1620 en pijpjes wat later zo rond 1620-1640.


Barokpijpjes

In de loop der jaren zijn in graslandpolders dicht in de buurt van de stad  Gouda verschillende stortplaatsen van 17e eeuws pijpenafval  aangetroffen. Op die stortplaatsen werden  tussen de grote aantallen onbewerkte kleipijpjes ook een flink aantal pijpenkoppen aangetroffen, die bij verzamelaars bekend staan als barokpijpjes. Alles bij elkaar ging het om de vondst van een paar honderd barokpijpjes, die in diverse typen zijn uitgevoerd. Onder de vondsten ook een aantal zogenaamde Elisabethpijpjes. Sommige barokpijpjes zelfs met gebakken glazuur aan de pijpenkop, hetgeen bewijst dat het om pottenbakkersafval moet gaan. Het kan dan ook niet anders zijn, dat Gouda in de 17e eeuw een belangrijke productieplaats  was waar barokpijpjes werden gemaakt. Onderstaand een fotografische impressie van wat er aan verscheidenheid en typen van barokpijpjes is gevonden.  


Barokpijpjes uit het begin van de 17e eeuw met aan beide kanten de afbeelding van een franse lelie. 
Op een van de pijpjes zit aan de ketelrand groene glazuur.


Nog een paar vroege typen van barokpijpjes met franse lelies en tudorrroosjes aan beide kanten op de ketel. De vroeg 17e eeuwse pijpenkoppen aan de rechterzijde hebben alle vijf een vergrootte hiel met een paar hielmerken erop afgebeeld.


Een paar hielmerken die op de vroeg 17e eeuwse pijpenkoppen met vergrootte hiel staan.
Linker foto: hielmerk gekroonde LB of IB. Middelste foto: hielmerk gekroonde tudorroos. Rechter foto: hielmerk ?? Geen idee over de voorstelling. Wie het weet mag het zeggen.


Een 4-tal barokpijpjes, iets andere uitgevoerd dan die van hierboven, en van een latere datum. Aan beide kanten de afbeelding van een franse lelie gecombineerd met een tudorroos. Deze pijpjes dateren uit het midden van de 17e eeuw. Ze hebben ook al een iets grotere ketel t.o.v. de vroege typen.


Vroeg 17e eeuws pijpenkoppen met glazuurresten op de ketel. Als hielmerk heeft een van de pijpenkoppen het merk gekroonde tudorroos. Aangetroffen in een pijpenstort in de polder Bloemendaal bij Waddinxveen met afval van vroeg 17e eeuwse kleipijpen waaronder ook fraai bewerkte barokpijpjes.


Vroeg 17e eeuwse barokpijpje met groene glazuurrestanten aangebakken aan de ketelrand. Bodemvondst polder Bloemendaal.

Vroeg 17e eeuwse barokpijpje met geel-bruine glazuur aangebakken aan de ketelrand. Bodemvondst polder Bloemendaal.


Vroeg 17e eeuws barokpijpje met aan weerszijden bladversiering op de ketel en granaatappeltjes aan het begin van de steel. Aangetroffen in een pijpenstort in de polder Bloemendaal bij Waddinxveen. Meerdere exemplaren van dit type zijn aangetroffen als stortafval.


Vroeg 17e eeuws barokpijpje met aan weerszijden franse lelies en tudorroos. Aangetroffen in een pijpenstort in de polder Bloemendaal bij Waddinxveen. Meerdere exemplaren van dit type zijn aangetroffen als stortafval.


Vroeg 17e eeuws barokpijpje met franse lelies en tudorroos, maar van een ander type dan de pijpenkop met franse lelies van hierboven.



Elisabethpijpjes

Twee verschillende vroeg 17e eeuwse barokpijpjes.  Bij de verzamelaars staat dit type kleipijp bekend  onder de naam Elisabethpijpjes


Een groepje Elisabethpijpen, die veel op elkaar lijken, maar de pijpjes van de linker en rechter foto verschillen toch van elkaar.
De druiventrossen en granaatappeltjes op de linker en rechter foto zijn net weer anders afgebeeld.





Op alle gevonden Elisabethpijpjes staat als merk op de hiel een tudorroos.

Overzicht van bij Gouda op stortplaatsen  aangetroffen Elisabethpijpjes. Ze maakten onderdeel uit van een  aantal  barokpijpjes dat is gevonden. datering:  Omstreeks 1630. Bodemvondst omgeving Gouda.