Gruttoverzamelplaats Het Weegje
In West-Nederland komen verschillende gruttoverzamelplaatsen voor waar grutto’s al sinds jaar en dag voor de broedperiode en soms ook na de broedperiode verblijven. De langst in gebruik zijnde en tevens belangrijkste is het Weegje zuidelijk van Waddinxveen, in eigendom en beheer bij de Groenservice Zuid-Holland. De verzamelplaats wordt al vele jaren trouw gebruikt, maar alleen voor het gaan broeden kan dat want vanaf half mei worden het perceel waar de grutto's verblijven drooggelegd en gebruikt als hooiland. Op de top van het gebruik van de verzamelplaats in het voorjaar kunnen er wel 3000 - 4000 grutto’s, maar de laatste jaren is dat een stukminder geworden. De verzamelplaats wordt prima beheerd met voldoende plasdras delen precies met het goede waterpeil zodat de grutto’s in het water kunnen staan. Grutto’s geven er de voorkeur aan om als groep dicht bij elkaar in water te staan als ze slapen. Het Weegje ligt in een gebied dat steeds verder ingeklemd dreigt te raken in de stedelijke sfeer. Er zijn veel bouwactiviteiten gepland of ze worden al uitgevoerd. Het Gouwepark, Westergouwe en sportveldenaanleg in de Oostpolder van Schieland om maar een paar te noemen. De vraag is dan ook of de functie als gruttoverzamelplaats op termijn niet zal afnemen of verloren zal gaan. Tellingen van de laatste jaren zien steeds verder afnemende aantallen zien.
Een vlucht grutto's boven het Weegje bij Waddinxveen.
Weegje voorjaar 2018.
Het Weegje zuidelijk van Waddinxveen is al vele jaren een uiterst belangrijke gruttoverzamelplaats en de laatste jaren verblijven ook steeds meer grutto's op een nieuwe plasdras in de Voorofsche polder. Een stuk grasland staat in het voorjaar plasdras. Dat is alleen in het voorjaar het geval. Na de broedperiode is het perceel in gebruik als hooiland.
Weegje
datum Aantal grutto's Tijdstip Waarnemer
15 februari 2018 4 17.00 Johannes Luiten
22 februari 2018 19 17.00 Johannes Luiten
Vorstperiode 23 febr t/m 3 mrt 2018 geen grutto's
4 maart 2018 2 12.51 Mariëtte Coppens
5 maart 2018 75 14.15 Menno Kuiper
5 maart 2018 92 16.00 Johannes Luiten
6 maart 2018 120 14.30 Johannes Luiten
6 maart 2018 165 16.15 Menno Kuiper
7 maart 2018 142 15.30 Menno Kuiper
8 maart 2018 220 7.52 Dirk Huitzing (vroege ochtendtelling slaapplaats)
8 maart 2018 280 18.30 Daniel Benders (avondtelling slaapplaats)
9 maart 2018 400 15.20 Hans van Kersbergen
10 maart 2018 345 12.45 Menno Kuiper
11 maart 2018 158 11.55 Hans van Gasteren
11 maart 2018 300 15.00 Peter Duits
11 maart 2018 360 16.00 Koos Overwater
12 maart 2018 210 7.50 Dirk Huitzing (vroege ochtendtelling slaapplaats)
12 maart 2018 220 11.25 Menno Kuiper
13 maart 2018 68 9.35 Dirk Huitzing
13 maart 2018 285 17.00 Menno Kuiper
14 maart 2018 236 7.55 Dirk Huitzing
14 maart 2018 325 13.45 Menno Kuiper
14 maart 2018 200 15.39 Ria en Sjaak
15 maart 2018 85 15.20 Menno Kuiper
16 maart 2018 98 8.30 Dirk Huitzing
16 maart 2018 340 18.57 Daniel Benders (avondtelling slaapplaats)
17 maart 2018 330 8.25 Dirk Huitzing
17 maart 2018 150 10.00 Arjan de Heer
17 maart 2018 2100 19.15 Peter Paul Schets (late avondtelling slaapplaats)
De avondtelling op 17 maart 2018 leverde een onverwacht hoog aantal op als je het vergelijkt met eerdere tellingen dit voorjaar. De reden voor hun aanwezigheid zou kunnen zijn het koude weer met harde oostenwind waardoor veel grutto's van andere verzamelplaatsen uit de omgeving het Weegje hebben opgezocht omdat dit gebied vrij besloten ligt waardoor het wat luwer is. Ook kennen ze het gebied goed omdat het Weegje tot voor kort zo'n beetje de enige belangrijke verzamelplaats vormde voor grutto's in het voorjaar rond reeuwijk/Gouda. Eerder was het in het voorjaar van 2013 in de 2e helft van maart ook erg koud en toen concentreerde een flink deel van de grutto's in West-Nederland zich op het Weegje terwijl veel andere gruttoverzamelplaatsen leeg bleven.
Wat ook nog zou kunnen is dat er veel IJslandse grutto's zijn komen slapen die wat meer zwerfgedrag vertonen voor ze naar hun broedgebieden vertrekken en niet zo honkvast zijn aan de verschillende gruttoverzamelplaatsen. Door Arjan de Heer werden op 17 maart 2018 overdag een 25-tal IJslandse grutto's geteld op het Weegje. In het verleden zijn er wel eens tijdens een dagtelling op het Weegje zelfs een 1000-tal IJslandse grutto's geteld samen met een 1500-2000 Hollandse grutto's.
Als laatste: De avondtelling op 17 maart 2018 is tot in de schemer uitgevoerd. De ervaring heeft inmiddels geleerd dat meestal grote aantallen grutto's pas tegen de schemer terugkeren uit de polders. Dat was nu overigens niet het geval. Het grootste deel van de 2100 grutto's was volgens Peter Paul Schets al aanwezig ruimschoots voor zonsondergang.
18 maart 2018 83 15.28 Dirk Huitzing
19 maart 2018 2000 6.35 Daniel Benders (vroege ochtendtelling slaapplaats)
19 maart 2018 1000 7.50 Dirk Huitzing
19 maart 2018 12 15.04 Ria en Sjaak
19 maart 2018 1910 19.05 Peter Paul Schets (late avondtelling slaapplaats)
20 maart 2018 200 7.48 Dirk Huitzing
20 maart 2018 1230 19.10 Daniel Benders (late avondtelling slaapplaats)
20 maart 2018 1260 19.15 Menno Kuiper (late avondtelling slaapplaats)
22 maart 2018 1160 19.15 Peter Paul Schets (late avondtelling slaapplaats)
24 maart 2018 30 15.15 Mark van Leeuwen
29 maart 2018 119 13.00 Menno Kuiper
30 maart 2018 174 20.10 Menno Kuiper (late avondtelling slaapplaats)
4 april 2018 127 20.30 Menno Kuiper (late avondtelling slaapplaats)
12 april 2018 52 20.20 Menno Kuiper (avondtelling slaapplaats)
Het is begin april 2018 en de grutto-aantallen die op de slaapplaats overnachten zijn fors aan het afnemen ten teken dat er al veel paren permanent in het broedbiotoop blijven omdat er eieren zijn of binnenkort gelegd zullen worden. Dagaantallen worden niet meer opgenomen. Alleen de aantallen van late avondtellingen zullen nog worden opgenomen om een beeld te geven van de aantalsontwikkeling op verzamelplaatsen.
Weegje voorjaar 2013
2013 was voor grutto's op verzamelplaatsen, en zeker die van het Weegje, een zeer afwijkend voorjaar. Met als oorzaak het langdurige koude weer vanaf de 2e helft van maart t/m 1e week van april. Precies op het moment dat paarvorming en territoriumbepaling al volop aan de gang zou moeten zijn. Maar veel grutto's lijken als gevolg van die kou de voorbereidingen op het broedseizoen nog even uit te stellen. De koudeperiode veroorzaakte zelfs weer trek in zuidelijke richting omdat er problemen ontstonden met het vinden van voedsel zo leek het erop. Ook maakten de grutto's er een potje van v.w.b. het aantalsverloop op de bekende verzamelplaatsen. De verzamelplaats polder Stein b.v. werd tot heden amper aangedaan om te overnachten en grote aantallen grutto's pendelen van dag tot dag heen en weer tussen de verschillende verzamelplaatsen in West-Nederland om er te overnachten. Ook op het Weegje lijkt dit het geval te zijn met nogal wisselende aantallen die in de periode 6 mrt-27mrt 2013 kwamen met name tussen 16 mrt en 23 mrt 2013. Vanaf 24 maart 2013 lopen de aantallen weer fors op met aantallen exemplaren die de laatste jaren niet meer op het Weegje werden geteld. Dat werd veroorzaakt door het samenscholen van grutto's op het Weegje terwijl andere verzamelplaatsen in de omgeving niet of nauwelijks werden gebruikt. Vanaf 6 april verbeterde het weer en was ook direct aan het sterk verminderen van de aantallen zichtbaar dat de grutto's zich gingen vestigen in de broedgebieden en IJslandse grutto's vertrokken naar hun broedgebied in IJsland. Wel is te verwachten dat het begin van het eieren leggen en broeden wat later op gang zal komen dan in voorgaande jaren.
Datum tijdstip aantal grutto's waarnemer
6-mrt-13 7.48 70 DH
7-mrt-131 9.00 300 JL
10-mrt-13 8.10 410 DH
11-mrt-13 7.24 600 DH
11-mrt-13 18.30 1805 PPS
12-mrt-13 18.40 2084 PPS
15-mrt-13 8.00 900 DH
16-mrt-13 15.30 400 DB
16-mrt-13 19.05 800 DB
18-mrt-13 18.15 147 PPS
19-mrt-13 7.35 170 DH
19-mrt-13 17.15 7 DB
21-mrt-13 18.50 450 DB
22-mrt-13 18.553 70 DB
23-mrt-13 19.00 1435 PPS
24-mrt-13 18.55 1500 DB
25-mrt-13 8.05 430 DH
25-mrt-13 18.30 1500 DB
26-mrt-13 7.40 750 DH
26-mrt-13 19.20 2500-3000 FM/JL
27-mrt-13 7.00 1800 FM
27-mrt-13 7.50 850 FM
27-mrt-13 19.30 3313 FM/PPS/DB
28-mrt-13 7.05 2100 FM/PS
28-mrt-13 7.55 250 FM/PS
29-mrt-13 19.45 2700-3000 PPS/GB
30-mrt-13 19.45 3430 HvG
31-mrt-13 8.20 105 DH
31-mrt-13 13.15 6 FM
31-mrt-13 15.55 1 FM/DB
31-mrt-13 20.39 2000 GB
1-apr-13 20.45 2838 PPS
2-apr-13 7.35 1300 DH
4-apr-13 17.00 2 PPS
7-apr-13 20.45 1315 PPS
9-apr-13 20.20 270 DB
10-apr-13 20.40 280 DB
21-apr-13 21.08 1 DB
22-apr-13 21.00 105 PPS
Waarnemers:
DB =Daniel Benders
DH =Dirk Huitzing
FM =Freek Mayenburg
JL =Johannes Luiten
PPS=Peter Paul Schets
PS =Pim Steenbergen
GB =Gary Bakker
HvG =Hans van Gasteren
Grutto's op het Weegje.
26 maart 2013 was een tamelijk gure dag maar niet zo koud als een paar dagen er voor. De wind was matig waaiend uit oostelijke richting en de temperatuur was 4-5 graden boven nul. De vier nachten ervoor had het nog 5-7 graden gevroren samengaand met een ijzig koude oostenwind overdag. Een bezoek aan het Weegje gebracht om een avondtelling uit te voeren en foto's te maken. De ondergaande zon zorgde er voor dat mooie beelden konden worden gemaakt. In de nacht vroor het enkele graden en dat betekende dat een flink aantal grutto's in de vroege ochtend van 27 maart 2013 op het ijs stond. Het laagje ijs was blijkbaar niet al te dik want sommige grutto's stonden wel in het water en andere weer op het ijs. Ondanks het koude weer gingen de voorbereidingen op het broedseizoen gewoon door hetgeen bewezen werd door verschillende paringen.
Grutto's op de verzamelplaats het Weegje bij Waddinxveen. Ongeveer 2500 grutto's waren om 19.20 uur aanwezig.
Foto's gemaakt op 26 maart 2013 omstreeks 19.00 uur met een laag staande ondergaande zon.
Twee stops onderbelicht. ISO 800. sluitersnelheid 1/2000
Avondtelling op 27 maart 2013. Maar liefst 3300 grutto's kwamen groepsgewijze naar het Weegje om er de
nacht door te brengen. Hier een klein deel in het prachtige avondlicht van de ondergaande zon.
Tegen de schemering vlogen alle grutto's op zonder dat er een aanwijsbare reden voor was.
De sluitersnelheid bij bovenstaande foto was nog net voldoende om de grutto's er redelijk goed scherp op te krijgen.
Weegje. 27 maart 2013 vroeg in de ochtend
Een klein gedeelte van de ca. 1800 grutto's aanwezig op het Weegje op 27 maart 2013 omstreeks 7.00 uur.
Tussen de grutto's zaten enkele geringde exemplaren en voorzien van gekleurde vlaggetjes. Vrijwel zeker IJslandse grutto's
waarvan vele tientallen exemplaren aanwezig waren. Op de foto in het midden een IJslandse grutto die zit te kopkrabben met ringenset
om waaronder een rood vlaggetje. Foto: 27 maart 2013
27 maart 2013. s'-Morgens omstreeks 7.00 uur. Ongeveer 1800 grutto's waren nog aanwezig op verzamelplaats het Weegje.
Om de paar minuten vertrokken groepen naar graslandpolders. Om 7.50 uur was het aantal grutto's geslonken naar 850 stuks.
Het wegvliegen van groepen grutto's vertrekkend naar hun toekomstige broedgebieden om er voedsel te zoeken en het
broedterritoria te verkennen ging onverminderd door.
Grutto's vertrekkend van verzamelplaats Weegje richting Groene Hart polders om er te gaan vreten
en hun toekomstig broedgebied te verkennen/bepalen.
27 maart 2013. Om 7.50 uur waren nog 850 grutto's aanwezig op het Weegje. Dit is een deel van die groep.
Beschutting zoekend tegen de koude matige oostelijke wind. De temperatuur lag rond het vriespunt.
Grutto en stormmeeuwen op het ijs.Een laagje ijs had zich gevormd in de nacht van 26 naar 27 maart 2013.
Een deel van de grutto's stond nog in het water en een ander deel stond op het ijs.
Een groepje grutto's waarvan een deel in het water staat en een ander deel op het ijs.
Grutto's in de ochtend op de verzamelplaats het Weegje bij Waddinxveen. Foto: 27 maart 2013.
Op de achtergrond windmolens bij het nabijgelegen bedrijfsterrein Gouwepark.
Weegje. 28 maart 2013 vroeg in de ochtend
Om 7.00 uur waren nog ruim 2000 grutto's aanwezig op de verzamelplaats Het Weegje. Ook deze nacht had het een paar graden gevroren en delen van de plas waren bedekt met een laagje ijs. Duidelijk was te zien dat de grutto's beschutting zochten tegen de nog steeds ijskoude oostelijke wind. Om de paar minuten vlogen van het ene op het andere moment groepen grutto's weg, tegen de wind in, en verdwenen in oostelijke richting. Dat ging maar door en door en om 7.55 uur waren nog maar 250 grutto's aanwezig op de plasdras. Het grootste aantal grutto's wat de verzamel/slaapplaats bezoekt bestaat uit "Hollandse" grutto's, maar er zitten ook vele honderden IJslandse grutto's tussen.
Tijdstip: 7.05 uur. Op dit tijdstip waren (nog) ruim 2000 grutto's aanwezig. De avond ervoor waren dat om
19.30 uur tegen schemering 3300 stuks. Het aantal grutto's op de plasdras werd snel minder. Om de paar minuten
vlogen kleine of grote groepen weg in oostelijke richting, tegen de wind in.
Plotsklaps vliegt er weer een groep grutto's op tegen de wind in en verdwijnt oostwaarts. Een bijzonder gebeuren.
Er werd blijkbaar een signaal afgegeven hetgeen het teken was voor een aantal grutto's om van de verzamelplaats te vertrekken.
Een groepje grutto's s'-morgens vroeg even boven de gedeeltelijk bevroren verzamelplaats vliegend om vervolgens in
oostelijke richting te vertrekken.
Tijdstip: 7.55 uur. Bijna alle grutto's zijn naar polders in de omgeving vertrokken.Nog maar 250 grutto's op de verzamelplaats.
Weegje: voorjaar voorjaar 2011
Weegje plasdras gruttoaantallen 2011
Datum aantal grutto's Tijdstip telling waarnemer
10-feb-11 3 overdag DH
16-feb-11 7 17.00 DB
17-feb-11 53 17.30 MH
19-feb-11 18 13.30 AV
19-feb-11 36 16.30 KO
22-feb-11 22 17.18 DB
24-feb-11 9 16.40 DB
25-feb-11 30 15.40 DH
26-feb-11 5 13.25 DB
1-mrt-11 9 17.10 DB
2-mrt-11 90 8.15 DH
3-mrt-11 200 8.00 DH
3-mrt-11 342 17.15 DB
4-mrt-11 185 17.15 DB
5-mrt-11 27 17.40 DB
5-mrt-11 27 18.15 GB
6-mrt-11 43 16.30 GB
6-mrt-11 40 17.00 DB
6-mrt-11 12 17.15 GJR
7-mrt-11 120 7.50 DH
8-mrt-11 34 17.30 DB
8-mrt-11 250 18.30 AV
9-mrt-11 110 17.00 DB
11-mrt-11 210 7.35 DH
12-mrt-11 200 15.00 MvL
13-mrt-11 150 18.15 AV
Geen telgegevens latere data.
Voorjaar 2006 - Grutto's wat later door weersomstandigheden?
Het is inmiddels 2 maart 2006 en normaliter zouden er op het Weegje al veel meer grutto's aanwezig moeten zijn dan op dit moment het geval is. Misschien zijn de weersomstandigheden er wel de oorzaak van dat die aantallen nog lager zijn. Al een paar dagen is er lichte vorst en sneeuwval. Wie weet blijven de grutto's daarom wat langer hangen in meer zuidelijke oorden. Ook in de graslandpolders in het Groene Hart zijn nog maar weinig grutto's gesignaleerd. Dat de grutto's nog wat lager in aantal zijn kunnen we mooi vergelijken door de beschikbaarheid van eerder telonderzoek van het Weegje in 2003. In dat jaar zijn diverse avondtellingen uitgevoerd om te zien hoeveel grutto's er kwamen sliepen op de verzamelplaats. Op onderstaande grafiek komt duidelijk tot uiting dat de aantallen grutto's begin Maart veel hoger waren dan dit jaar.
Grafiek met de gruttoaantallen op het Weegje per dag in het vroege voorjaar van 2003
De aantallen grutto's tot nu toe blijven fors achter t.o.v. het jaar 2003
Op 2 maart 2006 twee keer naar het Weegje geweest om te tellen hoeveel grutto's er aanwezig zouden zijn. De eerste keer om 13.00 uur. Toen waren er maar 3 grutto's aanwezig op de plasdrasplaats die grotendeels dichtgevroren lag met een vliesdun laagje ijs waar sneeuw op lag. Wat later in de middag stak de wind iets op en verdween het ijs al snel. De drie aanwezige grutto's stonden op een niet bevroren deel in het water te slapen. Dat er nauwelijks grutto's aanwezig waren op genoemd tijdstip is niet zo verwonderlijk. De grutto's slapen 's nachts op de verzamelplaats, en vertrekken vrij vroeg in de ochtend naar omliggende graslandpolders om er te vreten. De meeste grutto's komen overdag, meestal tegen de middag, weer terug op de plas om vervolgens in de middag nog een 2e keer te vertrekken naar de polders om verder te gaan eten. Dat doen ze om op te vetten en daardoor komen ze in een goede broedconditie wat merkbaar is aan het toenemen van hun gewicht.
Een tweede bezoek gebracht om 17.45 uur. Ongeveer 120 grutto's waren aanwezig, de meeste druk fouragerend langs de randen van de plas. Tussen 18.00 uur en 18.30 uur vielen er nog twee groepen in. Een groep van een 20-tal exemplaren en nog een groep van ca. 40 stuks. Er kwamen nog geen grutto's binnen als 2-tallen. Later in het seizoen, als de paren zijn gevormd, is dat wel het geval en dan komen tegen de avond steeds meer grutto's naar de slaapplaats als losse paartjes.
Zo lag de gruttoverzamelplaats Het Weegje er bij op 2 maart 2006
Ook in voorgaande jaren werden de vroeg in het voorjaar teruggekeerde grutto's soms onaangenaam verrast door slechte weersomstandigheden. Grutto's op het Weegje staande op het ijs op 28 februari 2004
Door de vorst en sneeuwval van de laatste dagen lijkt het erop dat het baltsgedrag
van de kievit, wat al een paar dagen gaande was, (tijdelijk) is onderbroken.
Dia-voorstelling Weegje
Gruttoverzamelplaats Voorofsche polder tussen Waddinxveen en Boskoop
Voorjaar 2018.
De Voorofsche polder is weidevogelreservaat gelegen westelijk van de Gouwe tussen Waddinxveen en Boskoop waar jaarlijks forse aantallen weidevogels broeden. Een perceel is in gebruik als plasdras en sinds de ingebruikneming is het een belangrijke gruttoverzamelplaats in het vroege voorjaar. Of de hier overdag aanwezige grutto's hier ook slapen of dat ze dat op het Weegje doen is minder goed bekend.
Voorofsche polder
datum Aantal grutto's Tijdstip Waarnemer
17 februari 2018 1 15.20 Mark van Leeuwen
Vorstperiode 23 febr t/m 3 mrt 2018 geen grutto's
5 maart 2018 45 17.18 Daniel Benders
7 maart 2018 160 15.00 Dorus Duits
8 maart 2018 60 15.24 Ria en Sjaak
11 maart 2018 250 15.54 Ria en Sjaak
12 maart 2018 120 overdag Maurits de Heer
14 maart 2018 50 16.20 Hans van Kersbergen
17 maart 2018 6 overdag Gert Vonk
24 maart 2018 80 14.20 Mark van Leeuwen
26 maart 2018 101 15.42 Ria en Sjaak
29 maart 2018 90 20.30 Daniel Benders (late avondtelling slaapplaats)
30 maart 2018 110 19.50 Mark van Leeuwen
Geen telgegevens latere data in dat voorjaar.
Voorjaar 2011
Voorofsche polder plasdras gruttoaantallen 2011
Datum aantal grutto's Tijdstip telling waarnemer
15-feb-11 34 15.00 MH
17-feb-11 10 17.30 MH
1-mrt-11 450 17.25 DB
3-mrt-11 111 17.45 DB
5-mrt-11 90 15.00 MvL
5-mrt-11 175 16.50 DB
5-mrt-11 170 17.45 GB
6-mrt-11 400 17.15 DB
8-mrt-11 350 18.00 AV
9-mrt-11 450 18.00 DB
11-mrt-11 750 19.00 DB
12-mrt-11 500 15.00 MvL
Geen telgegevens latere data in dat voorjaar.
Voedselzoekende grutto's op de plasdras Voorofsche polder op 2 maart 2010.