Polder Langeweide in Reeuwijk/Bodegraven


De polder Langeweide ligt oostelijk van de Enkele Wiericke en loopt vanaf de spoorlijn Utrecht-Gouda tot aan Rijksweg A-12. In deze voornamelijk agrarische polder liggen twee blokjes reservaat van Staatsbosbeheer. Een blokje in het uiterste noorden aangrenzend aan de A-12, en een 2e blok zuidelijk ter hoogte van de knik in de Enkele Wiericke.


De polder Ruigeweide was van oudsher een zeer belangrijk weidevogelgebied, echter daar is niet veel meer van over. Toch is het niet allemaal kommer en kwel. Zuidelijk van het fietspad Reeuwijk-Driebruggen liggen de percelen van het melkveebedrijf van Martin van der Hoeven. Op de veldkavels (achterste percelen) broeden nog flinke aantallen weidevogels. In een gesprek op 28 april 2018 met Gert van der Hoeven en zoon  Martin over de weidevogels op hun land was het wel verrassend te horen dat de weidevogels die nu op hun land nestelen er nog zo'n 4 jaar terug niet waren. In het verleden was de weidevogelstand op hun land goed, maar deze was in de loop der jaren  toch tot op bijna nul gereduceerd. De terreincondities voor weidevogels op hun land zijn, zoals onderstaande foto's laten zien, blijkbaar uiterst interessant voor weidevogels om er te gaan nestelen.


Kaart met de landerijen van Martin van der Hoeven oostelijk gelegen van de Enkele Wiericke zuidelijk van het fietspad Wierickepad.
Het perceel gedeelte met de donkere vlek is de plasdras.


Overzicht op twee graslandpercelen van het melkveebedrijf van Martin van der Hoeven. Foto: 16 april 2018.
De percelen vrij drassig en zeer geliefd bij weidevogels als broedplaats.


Weidevogels voorjaar 2019

Voor meer informatie over de weidevogels
in latere  jaren:

klik hier

Zonnepanelen waarmee slootwater in greppels wordt opgepompt.
Foto:  30 maart 2019.

 

Op de particuliere graslandpercelen van Martin van den Hoeven in de polder Langeweide waar aktieve weidevogelbescherming plaats vindt werden op 30 maart 2019 vanaf de dijk langs de Wiericke geteld 6 paar kievit (4 nest), 5-6 paar grutto's (1 op het nest) en 2 paar tureluurs. Een perceel is om het aantrekkelijker te maken voor weidevogels gedeeltelijk plas gezet via het plaatsen van zonnepanelen. Geplaatst op eigen initiatief zonder gebruikmaking van subsidie. Gewoon om iets voor de weidevogels te doen. Pracht initiatief.


Zoeken naar nesten

In een gesprek met Martin van den Hoeven op 30 april 2019 vertelde hij mij over de   aantallen gevonden nesten op zijn land. Dat waren tot die datum: 10 gruttonesten, 6 tureluurnesten, 6 kievitsnesten, 1 scholeksternest en 3-4 nesten van slobeend. Er is vooral gezocht met gebruikmaking van de tractor, waarbij de weidevogels die gewend zijn aan het rijden in het land lang op het nest blijven zitten waardoor makkelijk traceerbaar. Eind april was de grasgroei zo hoog dat er is gestopt met zoeken naar nesten.

Territoriumkartering weidevogels

28 april 2019 een 2e territoriumtelling vanaf de Wierickedijk uitgevoerd. Het gras was al flink op hoogte waardoor de weidevogels  minder goed opvielen. Er werden 3 paar kievit geteld, maar omdat diverse paren al kuikens moesten hebben, nesten verloren waren gegaan, of wellicht de ouders met de kuikens vertrokken waren naar huiskavels was dit aantal aan de (te) lage kant. Van de grutto werden tenminste 6-7 paar geteld en van tureluur minimaal 2-4 paar (ze waren erg heen en weer vliegerig tussen Oukoop en Langeweide). Scholeksters 2 paar waarvan een op het nest in een veldkavel en een andere scholekster alarmeerde op een zwarte kraai in een huiskavel. Ook een nest van knobbelzwaan in de oever van een huiskavel. 

Verder werden in sloten op de veldkavels 4 losse slobeendwoerden geteld en twee paartjes. Krakeenden verbleven er nogal wat. 6-7 paar maar die zaten vrijwel zeker nog maar in de beginfase van nestelen. W.s. waren de vrouwtjes nog aan de leg waardoor ze nog als paren werden gezien. Ook nog een paar kuifeend en verschillende paartjes wilde eend waarvan een met kuikens.


Plaatstrouw van weidevogels polders Oukoop/Langeweide

Weidevogels zijn enorm trouw aan hun broedgebied. Ze broeden zelfs bijna ieder jaar op hetzelfde perceel als het jaar ervoor of in ieder geval vlak in de buurt waar ze het jaar ervoor tot broeden kwamen. Dat is zeker voor de grutto het geval. Dat heeft ringonderzoek bij grutto's aangetoond in de Schaalsmeerpolder in Noord-Holland door H.E. Fabritius rond 1970. Als we dit onderzoek ook betrekken op de naast elkaar liggende polders Oukoop en Langeweide is ook hier sprake van een sterke broedtrouw binnen delen van deze twee polders.  Direct oostelijk van de polder Oukoop, gescheiden door de Enkele Wiericke,  liggen in de polder Langeweide verschillende percelen waar Martin van der Hoeven, zoon van Gert van der Hoeven boert. Vader Gert en Martin hebben hart voor weidevogels en dat is ook zichtbaar aan de goede weidevogelstand op hun landerijen. De combinatie agrarisch boeren en broedende weidevogels gaat op dit bedrijf prima samen omdat er ook daadwerkelijk rekening wordt gehouden met de aanwezige weidevogels.

De polders Oukoop en Langeweide hebben als ik het vanuit het verleden bekijk een sterke relatie v.w.b. betreft het broeden van weidevogels. Deze twee polders heb ik in de 70er jaren van de vorige eeuw diverse keren op weidevogels gekarteerd ter voorbereiding van de herinrichting Driebruggen. Wat opviel was dat er een soort van mobiliteit was van weidevogels (vooral grutto's) die soms het ene jaar in Langeweide gingen broeden en in andere jaren weer in Oukoop. Daarbij speelden de terreincondities op het moment dat de weidevogels in het broedbiotoop terugkeerden een belangrijke rol. Terreincondities zoals hoe nat of droog, wel of geen pollerigheid van het grasland, waren er geschikte broedplaatsen en wellicht ook het moment en dichtheid van inscharing met vee. De Enkele Wiericke vormde weliswaar een scheiding tussen de twee broedgebieden maar uiteindelijk keerden de weidevogels voor hun gevoel toch terug in hetzelfde broedbiotoop van het  jaar ervoor. Dat had wel tot gevolg dat de broedvogelaantallen van met name grutto's tussen deze twee polders soms op een opmerkelijke manier konden verschillen.

 

De enorme plaatstrouw van weidevogels heeft wel als nadeel dat als weidevogels definitief  uit een broedgebied zijn verdwenen het heel moeilijk is ze terug te krijgen. En als de terreincondities ongeschikt zijn zal het zeker niet lukken. Zelfs als de terreincondities optimaal worden ingericht is het nog niet zeker dat de (vroegere) weidevogelstand terug zal keren. Er zijn dan immers ook geen juveniele exemplaren meer die weer kunnen terugkeren in het gebied waar ze zijn geboren.


Weidevogels voorjaar 2018

Kievit op nest. Een stok is geplaatst ter markering dat
er een nest ligt. Foto: 16 april 2018.

Stippenkaart die is gemaakt tijdens het uitvoeren van een  broedvogelkartering op 16 april 2018.

Het roze omrasterd gebied betreft agrarische graslanden in de polder Langeweide. Grenzend aan de polder Oukoop waar ook  redelijk wat weidevogels broeden (vooral grutto's) . Op de veldkavels van deze agrarische graslanden van het melkveebedrijf Van der Hoeven broeden flinke aantallen weidevogels. Gert en zijn zoon zijn echte weidevogelmannen die veel voor "hun" weidevogels overhebben. De combinatie agrarisch en weidevogels gaat hier heel goed samen. Geteld werden op 16 april 2018: 7-8 paar kievit, 6-7 paar grutto, 2-3 paar tureluur, 3 paar scholeksters, 2 paar slobeend en een paar krakeend.


Polder Langeweide gefotografeerd vanaf de Prinsendijk. Melkvee grazend op pas gemaaide graslanden. Op de voorgrond echte koekoeksbloemen in bloei langs de oever van de Enkele Wiericke. Foto: 6 juni 2013


Koeien in de wei in de polder Langeweide. Foto: 12 september 2017


Polder Langeweide zuidelijk van het fietspad Reeuwijk-Driebruggen ter hoogte van de middenwetering. Foto: 28 april 2019.