Nieuwsbrief Mei 2020
Foto van de maand
Koe-pinken, gele lissen en echte koekoeksbloemen in het reservaat polder Stein Noord in Reeuwijk. Foto: 20 mei 2020
11 mei 2020. Windkracht 6 op plas Broekvelden in Reeuwijk
10 mei 2020 was een groot deel van de dag zonnig met temperaturen ruim boven de 20 graden. In de namiddag trok de wind aan vanuit het noorden en daalde de temperatuur flink. 11 mei 2020 waaide het hard, ongeveer windkracht 6 vanuit het noorden en de temperatuur was gezakt naar even boven de 10 graden. Was benieuwd of de zwarte sterns nog op de Reeuwijkse Plassen aanwezig zouden zijn dus naar de surfplas getogen en dat was gelukkig op mijn pas aangeschafte elektrische fiets. Golven van een halve meter was het beeld wat ik aantrof. Tafeleenden worstelden zich tegen de golven in en verdwenen soms bijna onder de golfslag. De zwarte sterns vlogen aan de noordkant van de plas tegen het fietspad aan druk op zoek naar voedsel. Surfers waren er ook aardig wat aanwezig op de plas en door de harde wind vlogen ze met hoge snelheid de plas over. Tussen de ongeveer 400 zwarte sterns twee witvleugelsterns.
Tafeleend woerd tussen de golven op plas Broekvelden. Foto: 11 mei 2020
Regelmatig verdween de tafeleend woerd bijna onder de langsrazende golven. Foto: 11 mei 2020
Groepje tafeleenden worstelt zich tegen de golven in. Foto: 11 mei 2020.
Zwarte sterns, surfers, witwangsterns en witvleugelsterns op plas Broekvelden
Zwarte sterns, kokmeeuwen, visdiefjes en een 100-tal gierzwaluwen boven plas Broekvelden jagend op dansmuggen. Foto: 11 mei 2020
De harde wind trok ook de nodige surfers aan en zij scheerden samen met de zwarte sterns over de plas. Foto: 11 mei 2020
Een van de twee witvleugelsterns aanwezig op plas Broekvelden. Foto: 9 mei 2020.
Foto gemaakt door Dorus Duits. Met dank voor het mogen gebruiken.
Witvleugelstern en witwangstern
Een van de twee zeldzame witvleugelsterns die van 9 tot 15 mei 2020 op plas Broekvelden in Reeuwijk verbleven. Daar voegden zich een paar dagen ook nog twee zeldzame witwangsterns bij.
Het grote aantal zwarte sterns dat een kleine drie weken in het Reeuwijkse Plassengebied vertoefde om op te vetten van de miljoenen dansmuggen is nog steeds aanwezig. Op 11 mei, de dag dat het zo hard waaide. schatte ik dat er een 400 - 500 zwarte sterns boven plas Broekvelden vlogen. Inmiddels 16 mei 2020 is het aantal zwarte sterns flink aan het minderen. Het gaat nu nog maar om maximaal 30 - 40 exemplaren op Broekvelden.
Een van de twee witwangsternsterns aanwezig op plas Broekvelden. Foto: 13 mei 2020.
Foto gemaakt door Dorus Duits. Met dank voor het mogen gebruiken.
Een groepje kokmeeuwen en een visdiefje op zoek naar dansmuggen boven de woelige plas Broekvelden. Foto: 11 mei 2020
Landschap en broedvogels van de Benschopper Boezem
zuidelijk van Hekendorp
Kievit op het nest en paartje slobeend duttend. Benschopper Boezem (deelgebied polder Hoonaard). Foto: 25 april 2020
Een van de mooiste stukjes landschap in het Groene Hart rond Gouda-Reeuwijk ligt in de polder Keulevaart bij Haastrecht. Een zeer open landschap nog, ruimtelijk en zonder horizonvervuiling. Kijkend in de verte zie je een enkele kerktoren oprijzen en ook de watermolen in de Hooge Boezem bij Haastrecht kan bijna niet aan je blikken ontgaan. De Benschopper Boezem, een voormalige boezem waar ooit 5 watermolens stonden die het bezwaarwater van een flink deel van de Lopikerwaard via een tweetrappensysteem op de toen nog niet gekanaliseerde Hollandse IJssel loosden.
Een deel van het reservaat is o.a. een belangrijk broedgebied voor weidevogels. Al vanaf 1997 wordt vrijwel jaarlijks gevolgd welk aantal weidevogels hier broedt.
Om te lezen KLIK HIER
Fotoalbum: Nieuwsbrief Mei 2020
Voorjaar 2020. De Hooge Boezem bij Haastrecht. Broedvogelontwikkeling
van de weidevogels
Bij het realiseren van natuurgebied de Hooge Boezem in 2013 zijn de graslanden aangewezen als weidevogelgebied. Vanaf dat jaar zijn de broedende weidevogels jaarlijks gekarteerd. Het beheer van de grasland was opgedeeld in percelen met extensieve begrazing en percelen die laat in het voorjaar gemaaid werden. De vegetatiestructuur is in de loop van de jaren sterk veranderd en daarmee ook de terreincondities voor weidevogels zo lijkt het. Wat speelt er zoal en wat zijn de gevolgen voor de vegetatie en het beheer?
Veranderende terreincondities
De eerste 5 jaar werd een deel van de graslanden van de Hooge Boezem extensief beweide met een paar droge koeien. Ook werden een paar percelen beweid met schapen. Een ander deel was hooiland met een uitgestelde datum. Inmiddels worden nog een paar percelen beweid met droge koeien, maar schapenbeweiding vindt niet meer plaats. Daar is ganzenbegrazing voor in de plaats gekomen. De ganzenbegrazing is zeer intensief door broedende zomerganzen in de soorten grauwe gans en grote Canadagans. Inmiddels is het 20 mei 202 dat ik dit schrijf en nog steeds groeit er nauwelijk gras, ook de hooilandpercelen zijn nog aan de kale kant door de enkele honderden zomerganzen (dat is inclusief kuikens) die de Hooge Boezem bevolken.
De vegetatiestructuur is sinds 2013 ook ingrijpend veranderd. Pitrus is fors toegenomen evenals de probleemsoorten ridderzuring en krulzuring. Delen van percelen zijn flink verruigd met brandnetels en akkerdistel en daarmee lijken de terreincondities afgenomen als geschikt broedgebied voor weidevogels. Intensieve observatie in de maand april gericht op de weidevogels leverde een totaal op van 4-5 paar grutto, 6-7 paar kievit, 2-3 paar tureluur en een paar scholekster. Divers weidevogels werden met gebruikmaking van de verrekijker broedend op het nest gezien. Een aantal weidevogels heeft zich pas vrij laat gevestigd. Dat bleek op een alarmtelling op 20 mei 2020 waarbij ruim twee uur lang gelet is op alarm. In de graslanden noordelijk van het werkpad alarmeerden op een gegeven moment 11 grutto's, 5 kieviten en 3 tureluurs als groep. De paniek was groot, waarschijnlijk door een marterachtige die door het veld liep. Zelfs diverse kokmeeuwen uit de kolonie kwamen op het lawaal af en hielpen de weidevogels met verdedigen. Met de weidevogels die zich later hebben gevestigd kwam ik daarmee voor 2020 tot een totaal aantal broedterritoria van 6-7 paar grutto's, 9-10 paar kievit, 3-4 paar tureluur en 1-2 paar scholekster.
Foto gemaakt op 22 april 2020. Het grasland noordelijk van het werkpad zoals het er bij ligt. De kale delen hebben lang plasdras gestaan en de groene delen met gras zijn (en worden nog steeds) gemillimeterd door de vele zomerganzen in het gebied. Pitrus rukt steeds verder op. De agrarische functie is sterk afgenomen en daarmee lijkt de geschiktheid als broedgebied voor weidevogels af te nemen.
Hooilandperceel aan de zuidkant van de Hooge boezem noordelijk van het wandel-fietspad. Ook dit perceel wordt zwaar begraasd door zomerganzen en lag er op 20 mei 2020 nog steeds vrij kaal bij. Het hooiland wordt pas eind juni gemaaid en als hooi afgevoerd. De gewasopbrengst wordt steeds minder en de vraag is dan ook hoelang de boer die het land gebruikt nog interesse zal hebben.
Nestelende grutto's en kieviten in de Hooge Boezem
Kievit broedend op het nest. Hooge Boezem. Foto: 28 maart 2020. Foto gemaakt op grote afstand met camera op 1300 mm.
Kievit broedend op het nest met op de achtergrond grauwe ganzen. Hooge Boezem. Foto: 23 april 2020.
Foto gemaakt op grote afstand met camera op 1300 mm.
Kievit kuiken van ongeveer twee weken oud.Wat opvalt aan de kieviten met kuikens op de Hooge Boezem is dat van de vier eieren die zijn uitgebroed er uiteindelijk maar een of ten hoogste twee kuikens overblijven. Foto: 8 Mei 2020.
Jonge kieviten zoeken graag hun voedsel op slikkige plekjes. Die zijn er genoeg op de Hooge Boezem. Door verdamping zakte de waterstand geleidelijk waardoor slikoevers beschikbaar kwamen. Ook andere steltlopers en plevierachtigen maken daar graag gebruik van om voedsel te vinden. Foto: 21 mei 2020.
Kievit op nest. Een al wat later broedsel van 23 mei 2020 in de Hooge boezem. Wellicht opnieuw begonnen met broeden door verlies van kuikens maar het kan natuurlijk dat die groot zijn gebracht en de kievit nog een keer is begonnen met nestelen. Want dit komt voor.
Grutto broedend op het nest. Hooge Boezem 4 mei 2020. Foto's gemaakt op grote afstand met camera op 1300 mm.
Grutto had op 22 april al eieren.
Grutto broedend op het nest. Hooge Boezem 4 mei 2020. Foto's gemaakt op grote afstand met camera op 1300 mm.
Grutto had op 22 april al eieren.
Alarmerende grutto ten teken dat er een of meer kuikens in de buurt aanwezig zijn. Foto: 23 mei 2020
Gruttokuiken. Een van de twee kuikens die ik zag op 16 mei 2020. Ongeveer een week oud. Op vrijwel dezelfde plek waar ze
waren geboren en dat was vrijwel op dezelfde plek waar ik de foto van de grutto op het nest maakte.
Gruttopaar dat elkaar afwisselt met broeden. De man is van het nest gelopen en de vrouw neemt zijn plaats in om verder
te gaan broeden op de eieren. Hooge Boezem 22 april 2020. Foto's gemaakt op grote afstand met camera op 1300 mm.
Toenemende aantallen krakeenden in het poldergebied en
bij de Reeuwijkse Plassen
Krakeend woerd. Foto: 11 april 2020. Hooge Boezem Haastrecht.
De krakeend doet het in tegenstelling tot de wilde eend die lijkt af te nemen heel goed in Nederland. Ook in het poldergebied rond Gouda/Reeuwijk en de Reeuwijkse Plassen is dat goed merkbaar. Krakeenden broeden veel later in het voorjaar dan de wilde eend. Ze beginnen daarmee in mei en eenden met kuikens zijn pas in de loop van juni te zien.
Het gaat zo goed met de krakeend dat ze in sommige gebieden de wilde eend voorbijgaan voor wat betreft de aantalsontwikkeling. De polder Oukoop in Reeuwijk is daar zo'n voorbeeld van. Het aantal broedpaartjes van krakeend in die polder is met een aantal van ca. 43 vrijwel gelijk aan dat van de wilde eend zo blijkt uit onderzoek in het voorjaar van 2020. En de soort lijkt nog steeds in aantal vooruit te gaan.
In de winterperiode groeperen krakeend zich net zoals smienten doen. Forse aantallen zijn dan aan te treffen op de plas Broekvelden. Er is tijdens een wintertelling enkele jaren geleden (bij vorst) een maximum aantal geteld van maar liefst 2500 exemplaren.
Meer lezen klik op: KRAKEEND
Krakeend vrouw. Foto: 11 april 2020. Hooge Boezem Haastrecht.
Grote groep krakeenden op plas Broekvelden in Reeuwijk tijdens een korte vorstperiode. Foto: 16 januari 2010.
Krakeend met kuikens. Ook de woerd is nog aanwezig. Foto: 25 mei 2009 Reeuwijk plas Sloene.