Hooge Boezem (Doove Gat) bij Haastrecht


Voorjaar 2019 Waterinlaat en weidevogels

 

Watermolen 6 is na een ingrijpende restauratie weer functioneel en in staat om water vanuit de Vlist de Hooge Boezem in te malen. Het inmalen van water in het polderdeel westelijk van het nieuwe fietspad was dit voorjaar een vrijwel wekelijkse activiteit. De watermolen aan het werk zien is een prachtig en oer-Hollands gebeuren. Door het af en toe opmalen van water in verschillende hoogten, van plasdras tot even onder maaiveld, ontstond de situatie dat vogels het gebied steeds aantrekkelijker gingen vinden als voedselgebied,  maar ook als broedgebied. Op 1 mei 2019 werd geconstateerd dat er diverse nesten lagen n.l. 4 kieviten, 1 schokster en 1 grutto. De broedende weidevogels zaten vrij dichtbij en konden vanaf het fietspad op het nest worden gefotografeerd.

Om te voorkomen dat door het periodieke opmalen van water in  dit blok de nesten mogelijkerwijze onder water zouden komen te staan is contact gelegd met vrijwilligers van de molen alsmede het Zuid-Hollands Landschap. Uiteraard werd besloten om bij het opmalen de waterstand niet te hoog op te brengen.

Bij een bezoek op 16 mei 2019 zaten de scholekster en de grutto nog steeds te broeden. Alle 4 de kievitsnesten waren uitgebroed. Wat wel vreemd was dat er geen kievit meer aanwezig was. W.s. waren ze met hun kuikens uit dit polderdeel  vertrokken. Misschien had dit te maken met het kale land waar vrijwel geen dekking was voor de kuikens bij gevaar.

 


Zes nesten van kieviten, grutto en scholekster  broedend op het nest in het blok westelijk van fietspad. Foto's: 2 en 3 mei 2019

Broedende grutto op het nest op de Hooge Boezem. Foto: 16 mei 2019. De meeste grutto's hadden inmiddels al kuikens. Deze grutto was er dus vrij laat bij met broeden.


Polderdeel westelijk van het nieuwe fietspad wat door de Hooge Boezem loopt volgemalen door watermolen 6.
Foto: 4 maart 2019.


Polderdeel westelijk van het nieuwe fietspad wat door de Hooge Boezem loopt volgemalen door watermolen 6.
Foto: 7 maart 2019.


Grutto's zochten massaal voedsel in het onder water gemalen deel van de Hooge Boezem.
Foto: 4 maart 2019


Foto: 7 april 2019. De waterstand in het blok staat nu een stuk lager en de terreincondities voor verschillende weidevogels waren blijkbaar interessant genoeg om er te gaan nestelen.


26 augustus 2014 Hooge Boezem tijdelijk onder water gezet als proef

Nu de aanleg van de waterbergingslocatie de Hooge Boezem is afgerond, was het waterschap wel benieuwd of het ook naar behoren zou werken. Daarom is het op 25 en 26 augustus 2014 uitgetest. In de vroege ochtend van 25 augustus 2014 startte Het Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden met het volpompen van de Hooge Boezem via het openen van een duiker, gelegen in het zuidelijk deel van het gebied, die de verbinding vormt met het riviertje de Vlist. In twee dagen tijd moest de Hooge Boezem volstromen met 73.000 kuub water was de bedoeling.
Het gemaal de Hooge Boezem in Haastrecht heeft om dit mogelijk te maken grote hoeveelheden water vanuit de Gekanaliseerde Hollandsche IJssel naar de Vlist ingelaten. Door het inlaten van veel water kon de instroomsnelheid op de Hooge Boezem door de hogere waterstand in de Vlist sterk worden vergroot. Het piekwaterbergingsgebied is aangelegd om in tijden van zeer hoog water op de Gekanaliseerde Hollandsche IJssel, maximaal 73.000 m3 water te kunnen bergen. Naar verwachting zal dit eens in de vijf jaar plaatsvinden.

 

Het is 29 augustus 2014. Het water begint alweer wat te zakken. De verwachting is dat het nog zo'n 10 dagen duurt voor de polder weer zijn normale waterpeil heeft.

Nadat de maximale opslagcapaciteit van de polder was bereikt (het duurde ongeveer 48 uur) werd het water gecontroleerd afgelaten via de polder Keulevaart naar de Gekanaliseerde Hollandsche IJssel. Dit gebeurt met het gemaal De Keulevaart.

Onderstaand een uitgebreid fotoverslag


De Hooge Boezem op 28 juli 2014, een maand voor de datum van onder water zetten. 
De eerste moerasvegetatie in het water van het afgegraven deel begint zich al te ontwikkelen.

Inlaten water vanuit de Vlist op de Hooge Boezem. Foto: 25 augustus 2014 omstreeks 10.30 uur.


De Hooge Boezem op 27 augustus 2014 omstreeks 11.00 uur. 
Dit is de situatie met ongeveer de hoogste waterstand. Op 27 augustus is men later op de dag alweer begonnen met afwateren.


Zie de verschillen in hoogte waterstand

De Hooge Boezem op 26 augustus 2014 omstreeks 14.00 uur met op de achtergrond de gerestaureerde watermolen.

Foto 31 augustus 2014 omstreeks 10.00 uur. Het water is al weer flink aan het zakken. Polderdeel westelijk van fietspad.


Foto: 27 augustus 2014. Omstreeks 11.00 uur. De maximale waterstand is bereikt.

Foto: 27 augustus 2014. Omstreeks 11.00 uur. De maximale waterstand is bereikt. Polderdeel westelijk van fietspad.


De vogels profiteren van het tijdelijk inunderen.

De Hooge Boezem met op de achtergrond het dorp Haastrecht. De ondergelopen polder was zeer in trek bij vogels.
Grote aantallen meeuwen (grotendeels kokmeeuwen) en kieviten verschenen al snel. 
Foto: 27 augustus 2014 omstreeks 11.00 uur.


Een drukte van je welste met de vele vogels die op de (tijdelijk) geïnundeerde polder afkwamen. Foto: 27 augustus 2014.


Tijdens het opzetten van het water verbleven in de Hooge Boezem verschillende hazen. Ze konden een plekje
vinden dat nog min of droog was. Foto: 27 augustus 2014.
 


Vooral veel kieviten en meeuwachtigen. Maar ook een kleine 1000 boerenzwaluwen vlogen op 26 augustus boven de langzaam onderlopende graslanden. Ze profiteerden van de vele insecten die aan het langzaam stijgende water probeerden te ontkomen. Verder waren ook flinke aantallen watersnippen aanwezig (100-200 stuks), enkele tientallen wulpen en diverse soorten plevierachtigen en steltlopers zoals groenpootruiters, zwarte ruiters, kemphanen en bosruiters. Zelfs een enkele gele kwikstaart werd waargenomen. Ook verschillende eendachtigen kwamen op de plasdras af waaronder zelfs een groepje van ruim 20 zomertalingen. De eerste smienten net terug uit hun broedgebieden in Noord-Europa dobberden ook alweer op het water in de Hooge Boezem.

Het langzaam leeglopen van de Hooge Boezem trekt inmiddels nog meer vogels aan zo lijkt het. De drassige droogvallende bodem bevat veel voedsel. Op 29 augustus telde ik zo al 40 voedselzoekende kemphanen, diverse zwarte ruiters en groenpootruiters, flinke aantallen watersnippen. Die aantallen kunnen de komende dagen nog wel eens verder oplopen. Een belangrijk vogelgebied is het dus.      


Zie de verschillen in hoogte waterstand

Foto: 26 augustus 2014. Omstreeks 14.00 uur. Dit is het blok grasland in de noord-westhoektegen de Vlist aan gelegen. 

Foto 27 augustus 2014 omstreeks 11.00 uur.


Foto: 26 augustus 2014. Omstreeks 14.00 uur.


Foto: 27 augustus 2014 omstreeks 11.00 uur.


Foto: 26 augustus 2014. Omstreeks 14.00 uur.

Foto 27 augustus 2014 omstreeks 11.00 uur. De hoogste waterstand


Drone boven de Hooge Boezem

Naast het massale bezoek van belangstellenden aan de Hooge Boezem waarbij opvallend veel foto's werden gemaakt werd het gebied ook bezocht door een professioneel Filmbedrijf. Zij hadden een drone bij zich en hebben filmopnamen gemaakt van de polder die o.a. zouden worden gebruikt in een vervolgfilm van 'de Nieuwe Wildernis' werd mij verteld. Foto's 27 augustus 2014.


Einde van de proefinundatie Hooge Boezem

Water geloosd vanuit de Hooge Boezem via het Doovegat de polder Keulevaart in.  Foto: 28 augustus 2014

Het water uit de Hooge Boezem werd uiteindelijk weer 
de Hollandsche IJssel  ingemalen door het gemaal 
Groot-Klein Keulevaart.