Nieuwsbrief Juli 2019
Tentoonstelling: Jagen, Vissen & Vangen als broodwinning
in Streekmuseum Reeuwijk
De historie van het oude jacht- en visserijbedrijf
in het Reeuwijkse Plassengebied
De opbrengsten van jacht en visserij vormden verschillende eeuwen een belangrijke aanvulling en soms de belangrijkste bron van inkomsten voor de bewoners van het plassengebied. Dat kon omdat wild en vis vroeger in verhouding veel meer opbrachten dan nu.
Behalve voor de consumptie werden diersoorten ook gevangen/gedood voor de pels of omdat ze als schadelijk werden beschouwd voor de aanwezige wild- en visstand.
Met hun manier van werken waren de Reeuwijkse/Sluipwijkse jagers en vissers ook (toen nog onbewust) landschapsbeschermers. Al het werk om het gebied te onderhouden en geschikt te maken voor de jacht gebeurde met de hand zoals het in de nazomer maaien van het riet voor het maken van schiethutten op de eilandjes in de plassen. Ook aan het tegengaan van het wegspoelen van eilandjes werd veel aandacht besteed door het beschermen van oevers.
Met een speciale expositie laat het streekmuseum Reeuwijk zien om welke dieren het ging en welke methoden en voorwerpen men gebruikte. Een paar bijzondere voorwerpen kunnen genoemd worden zoals een opgezette paling met een lengte van maar liefst 1,17 meter. En een zeer fors exemplaar van een opgezette otter met een lengte van ca. 1,40 meter. Ook zijn er tal van hulpmiddelen te zien waarmee men de jacht en visserij bedreef.
Opening van de tentoonstelling
Het streekmuseum stelde het op prijs als de tentoonstelling door mij geopend zou worden.
Vooraf gaande aan de opening hield ik een presentatie over de geschiedenis van het oude jacht- en visserijbedrijf in het Reeuwijkse Plassengebied.
Dat voor dit onderwerp veel belangstelling bestaat bleek wel uit het grote aantal aanwezigen. De zaal was bijna te klein.
Bijenhotel in het Reeuwijkse Plassengebied
Bijenhotel. Hoogte ca. 1,5 mtr.
Recentelijk is langs de Hortemansdijk in het Reeuwijkse Plassengebied een zgn bijenhotel geplaatst langs een nieuw aangelegd wandelpad dat zuidelijk langs plas Klein Vogelenzang loopt.
Het speels uitgevoerde kunstwerkje moet plek gaan bieden als nestplaats voor macrofauna waaronder dus bijen, zweefvliegen en andere soorten insecten.
Bij een bezoekje op 29 juli 2019 aan het bijenhotel viel op dat verschillende gaatjes gedicht waren met een zanderige substantie zodat aangenomen mag worden dat deze worden bewoond. Er werden echter geen vliegende bijen of andere insecten gezien, die zich concentreerden op het bijenhotel.
Fotoalbum: Nieuwsbrief Juli 2019
Onopvallende cultuurhistorisch monumenten, 2x Koeienbocht
Twee voormalige koeienbochten zijn te vinden in de polder Keulevaart bij Haastrecht. Grenzend aan de zuidkant van de Tiendweg die van Haastrecht naar Oudewater loopt. De koeienbochten liggen er nog steeds prachtig gaaf bij. Met eraan grenzend goed onderhouden hakhoutbosjes.
In de jaren dat de boeren nog maar een 15-25 melkkoeien hadden werden de buiten lopende koeien nog met de hand gemolken. Door de boer zelf of de knecht dan wel de boerenmeid. Dat gebeurde meestal op een vaste plek die bekend stond als de koeienbocht. Met paard en wagen of in slootrijke gebieden met de schouw met melkbussen en veekoeken naar de plek waar het moest gebeuren. Een koeienbocht is een plek vlak bij de ingang van een stuk grasland. Het mooiste was als er een hakhoutbosje (pestbosje) bij lag want dan kon er in de luwtje van zo'n bosje gemolken worden. En zeker als zo'n bosje aan de westkant lag. Bij harde westenwind zat men dan in de luwtje met de hand te melken.
Zicht op oude koeienbocht nr 1 in de polder Keulevaart
in de Lopikerwaard. Foto: 12 juli 2019
Gefotografeerd vanuit zuid-oosthoek.
Op de achtergrond de Tiendweg.
Zicht op oude koeienbocht nr 1 in de polder Keulevaart
in de Lopikerwaard. Foto: 12 juli 2019
Gefotografeerd vanuit noord-oosthoek.
Rechts op de foto de Tiendweg.
Zicht op oude koeienbocht nr 2 in de polder Keulevaart
in de Lopikerwaard. Foto: 12 juli 2019
Gefotografeerd vanuit noorden-zuiden.
Zicht op oude koeienbocht nr 2 in de polder Keulevaart
in de Lopikerwaard. Foto: 12 juli 2019
Gefotografeerd vanuit de oostkant.
Rechts op de foto de Tiendweg.
Amerikaanse windmotor in de Hooge Boezem
Recent werden in de Hooge Boezem bij Haastrecht bij werkzaamheden in de dijkoever langs de Vlist betonnen restanten aangetroffen van een inlaat of uitlaat. Ik dacht zelf aan een inlaat maar Jaap Barendrecht, die veel van de historie van de molens van de boezem weet vertelde mij het volgende.
Het gaat om het restant van de plek waar een zgn tegenmolen (Amerikaanse windmotor rond 1936 geplaatst) heeft gestaan. Deze molen maalde het teveel van het water uit de Hooge Boezem op de Vlist. Dat gebeurde met een vijzel.
Zo ziet een Amerikaanse windmotor er uit.
Dit exemplaar staat in de Alde Faenen in Friesland
Toen Jaap dat mij vertelde wist ik me te herinneren dat er vroeger in de buurt nog zo'n exemplaar stond, en wel bij de voormalige Bergambachtse Boezem. De molen stond aan het begin van de Schenkelkade westelijk van de oude watermolen waar boer Hol toen nog in woonde. Ook toen al was de molen niet meer in gebruik en deze is later verwijderd en wellicht als oud ijzer verkocht.