Nieuwsbrief September 2019

Fotoalbum: September 2019


Extensief gebruikt grasland levert insectenrijke biodiversiteit op

Twee boerenzwaluwen rusten even uit na het vangen van insecten.

Twee percelen grasland, gelegen tussen de Oukoopse kade en de Oukoopse dijk waren begin september nog geen 2e gemaaid en hadden een hoog opgaande vegetatie. De extensief gebruikte percelen zijn in particulier bezit en het gewas wordt geoogst als ruwvoer voor de paarden van de eigenaar.

In de percelen verschillende grote velden van akkerdistel waar een flinke groep putters, zo'n 35 stuks, zich tegoed deed aan de rijpe zaden. Boven het grasland vlogen een 50-tal boerenzwaluwen druk foeragerend op de vele insecten die blijkbaar aanwezig waren. Twee boerenzwaluwen rustten uit in de top van een uitgebloeide ridderzuring. In de enkele jaren geleden geplagde oevers groeit nogal wat grote lisdodde en de rijpe vruchtsigaren worden door paapjes op trek gebruikt als uitkijkpost om insecten te vangen. Twee paapjes werden waargenomen. Eind augustus 2018 waren er op een moment zelfs 10 exemplaren aanwezig in de top zittend van ridderzuring en grote lisdodde uitkijkend naar insecten.

Overzicht perceel op 8 september 2019 met nogal wat akkerdistel en ridderzuring. Foto: Freek mayenburg

Paapje zittend op een paaltje. Foto: Freek Mayenburg


Zo halverwege september 2019 sprak ik de eigenaar van deze percelen die zijn landerijen in  particulier natuurbeheer heeft. Hij heeft daarvoor een contract met de Provincie Zuid-Holland en het gebruik van zijn percelen is er op gericht om tegen een subsidievergoeding de bestaande natuurwaarden te behouden en te vergroten. Met hem heb ik afgesproken om een rapportje te gaan schrijven over de bestaande natuurkwaliteiten op zijn landerijen. Om dat mogelijk te maken is mij toestemming verleend de landerijen te bezoeken.

14 september 2018 bracht ik een bezoek aan een perceel waar verschillende velden van akkerdistel in bloei stonden. Het was me al eerder opgevallen dat er flinke aantallen dagvlinders boven die akkerdistels cirkelden. Tijdens mijn bezoek besteedde ik veel aandacht aan de aanwezige insecten die werkelijk met vele duizenden exemplaren voorkwamen op het perceel.

 

2x Kleine vos werden gezien voedselzoekend op akkerdistel. Foto: 14 september Freek Mayenburg. 

WAARNEMINGENLIJST:
De meeste dagvlinders en verschillende andere soorten  insecten konden op de foto worden gezet.
Distelvlinder. 3 exx. (op gewoon akkerdistel, knoopkruid en wilde berthram)

Kleine vos. 2 exx. (op akkerdistels)

Dagpauwoog. 5 exx. (op akkerdistels)
Kleine vuurvlinder. Ca. 20 exx. (op akkerdistels) Ook parend.

Koolwitje tientallen. Op akkerdistels. Ook parend.

Oranje luzernevlinder. Ca. 10 exx ( op akkerdistel en gewoon knoopkruid)
Gamma-uil(nachtvlinder)  1 exemplaar (op akkerdistel)

Langpootmug. >1000 exemplaren geconcentreerd in de geplagde oeverstroken. Opvliegend 
Kustsprinkhaan. Vele tientallen exemplaren geconcentreerd in de geplagde oeverstroken
Groene rietcicade. Vele duizenden exemplaren geconcentreerd in de geplagde oeverstroken (Bij elke voetstap sprongen er vele tientallen weg).
Hoornaar. 1 exemplaar op en tussen de  akkerdistel jagend op insecten

 

Een paarrijp vrouwtje kustsprinkhaan wordt benaderd door verschillende mannetje.
Foto's: 14 september 2019 Freek Mayenburg

 

Vliegende hoornaar op zoek naar insectenprooien tussen de akkerdistels. Foto: 14 september 2019 Freek mayenburg

Groene rietcicade. Minder dan 1 cm groot. Vele duizenden exemplaren moesten er wel in de geplagde oeverstroken verblijven want bij elke voetstap sprongen er vele tientallen exemplaren op. 
Foto: 14 september Freek Mayenburg.

 

Kleine vuurvlinder. Een 20-tal exemplaren werd geteld. Ze concentreerden zich op akkerdistels. Zelfs paringen werden waargenomen. 
Foto's: 14 september Freek Mayenburg.

Paring van kleine vuurvlinders op akkerdistel.
Foto: 14 september Freek Mayenburg.

Oranje luzernevlinder op gewoon knoopkruid. Er vlogen minimaal 10 exemplaren rond voedselzoekend op vooral gewoon knoopkruid. Foto: 14 september Freek Mayenburg.

Langpootmuggen werden vooral gezien op de geplagde oevers. Het ging om vele honderden exemplaren die bij benadering opvlogen.
Foto rechts paring. Foto: 14 september Freek Mayenburg. 

Drie stuks distelvlinders werden gezien voedselzoekend op gewoon knoopkruid en wilde berthram. Foto: 14 september Freek Mayenburg. 

Een 5-tal dagpauwogen werden gezien voedselzoekend op akkerdistels en wilde berthram. Foto: 14 september Freek Mayenburg. 

Een gamma-uil (nachtvlinder)  werd gezien voedselzoekend op gewoon knoopkruid. Foto: 14 september Freek Mayenburg. 


Vegetatieontwikkeling polder Oukoop in Reeuwijk

De in de zomer/najaar van 2017  nieuw  aangelegde sloten en oevers in de polder Oukoop zijn inmiddels flink begroeid. De rietstekken die in het voorjaar van 2018 zijn geplant hebben het echter minder goed gedaan. Toch groeit er plaatselijk wel wat riet en de verwachting is dat de rietgroei zich in de loop der jaren wel op een natuurlijke wijze verder zal gaan uitbreiden. Momenteel is vooral grote lisdodde de belangrijkste moerasplant in een aantal sloten/oevers, maar er zijn nog steeds flink wat sloten en oevers waar deze soort nog niet is verschenen. De massale opslag van wilg die in diverse slootkanten ging groeien is met de inzet van SBB-vrijwilligers flink teruggebracht, hoewel er zo hier en daar nog wel wat exemplaren zijn overgebleven. Wel is pitrus vrij dominant aanwezig in de nieuw gegraven vochtige oevers.

Foto boven. Nieuw gegraven sloot en natte oever zuidelijk van het puttencomplex. Het middendeel van de sloot is begroeid met grote lisdodde terwijl in de oeverzone pitrus domineert. De vrijgekomen veengrond is op het bestaande grasland gebracht waarna tijdens de droge zomer van 2018 de bodem erg is verdroogd. Er wordt nu met schapen geweid als beheersmaatregel met als doel ridderzuring, akkerdistel en varkensgras terug te dringen. Door vrij intensief te begrazen met schapen moet de natuurlijk grasvegetatie zich gaan herstellen is de opzet.

Foto boven. Nieuw gegraven sloot en oever op een perceel achter de voormalige boerderij van de Gebr. van der Bund. Geen grote lisdoddegroei en ook jong riet ontbreekt. Op de achtergrond het paars van kattenstaart wat massaal bloeit op vochtige afgeplagde laagten welke zijn ingezaaid met natuurzaden. Ook hier wordt met schapen geweide met als doel plantenstoringsoorten terug te dringen.

Bij een bezoek aan deze vochtige laagten op 15 september 2019 viel op dat zich hier flinke aantallen insecten (vooral zweefvliegen) tegoed deden aan de nectar van bloeiende planten als moerasrolklaver, kattenstaart en wilde bertham.

 

Foto boven. Nieuw gegraven sloot en oever op een perceel achter de voormalige boerderij van Rien van Vliet. Massaal grote lisdoddegroei en ook op een plek een klein veldje riet  met zelfs al rietpluimen. In de oevers groeit vrij massaal pitrus.


Potstalsysteem in Reeuwijk bij  Hoeve Stein (De Goeij)

Het biologische melkveebedrijf van Ardy de Goeij werkt met een potstal. Een potstal is een stal waarin de mest wordt opgepot. Regelmatig wordt de mest van de koeien bedekt met een nieuwe laag strooisel. Door deze manier van werken komt het vee steeds hoger te staan. Als het mengsel van mest en stro een bepaalde hoogte heeft bereikt, wordt de stal geleegd. De ondertussen door de koeien goed aangestampte en gerijpte/deels gecomposteerde mest wordt verspreid over het grasland. Dit systeem van bemesting wordt potstalcultuur genoemd. Kunstmest wordt niet gebruikt en er vindt ook geen chemische onkruidbestrijding meer plaats. Dit allemaal komt ten goede aan een goede bodem- en waterkwaliteit waarover de laatste tijd in de media zoveel over te doen is.

Maaisel afkomstig van de geplagde oevers wordt naar de potstal vervoerd. Foto: 10 september 2019

Bloemrijke geplagde vochtige oever waarin veel echte koekoeksbloemen op een perceel van Hoeve Stein welke pas laat (in augustus) gemaaid wordt zodat de planten goed kunnen afrijpen en hun zaden laten vallen. Het gemaaide gewas wordt afgevoerd als strooisel voor de potstal. Op de voorgrond een wakende scholekster. Foto: 16 mei 2018

Inmiddels groeit er al weer een klein aantal orchissen (breedbladige orchis) in de geplagde en met natuurzaden ingezaaide oevers.